Πέμπτη 31 Ιανουαρίου 2013


Το ανθρωπιστικό Ιδανικό (δοκίμιο του Αλέξανδρου Δελμούζου)
Ανθρωπισμός θα ειπεί να πλάθουμε ανθρώπους με γερό και ωραίο σώμα, με καθαρό στοχαστικό νου, με δυνατή θέληση και σεβασμό και αγάπη στους συνανθρώπους τους. Ανθρώπους δηλαδή που έχουν υψωθεί από το ζωικό στο ανθρώπινο επίπεδο. Που έχουν δουλέψει μέσα τους όσο γίνεται το ανθρώπινο βάθος και που πραγματικά ελεύθεροι στέκουν μοίρα στην μοίρα τους.


     Όπως το κάθε άτομο χρειάζεται ένα σκοπό στη ζωή του για να πάρει νόημα η ζωή αυτή, για να συντονίζει όλες του τις προσπάθειες προς μια ενιαία κατεύθυνση και να το βοηθά εντείνοντας τις δυνάμεις του να γίνεται ολοένα καλύτερο, το ίδια και ένας ολόκληρος λαός. Αλλιώς, άτομο και λαός αφήνονται στην τύχη και ζουν ζωή της στιγμής, χωρίς προοπτική και ελπίδα για πρόοδο πραγματική. Όπως όμως το άτομο ο σκοπός της ζωής του είναι δυναμογόνος όταν πηγάζει από μέσα του, από δικές του ανάγκες και δυνατότητες, έτσι και για το λαό. Κι αυτόν μπορεί να τον συγκινήσει και να τον εμπνεύσει μονάχα ένα ιδανικό που ριζώνει στο δικό του χώμα και στη δική του φυσική ζωή. Ιδανικό δηλαδή που πηγάζει από την ιστορία του και τη ζωντανή του παράδοση, που ταιριάζει με την ψυχολογία του, με τον τόπο του και τις ανάγκες που δημιουργεί.
    Τέτοιο ιδανικό βγαλμένο από το ελληνικό χώμα και την ιστορία του λαού του είναι ο ανθρωπισμός. Ανθρωπισμός θα ειπεί να πλάθουμε ανθρώπους με γερό και ωραίο σώμα, με καθαρό στοχαστικό νου, με δυνατή θέληση και σεβασμό και αγάπη στους συνανθρώπους τους. Ανοιχτομάτες που είναι σε θέση να κρίνουν οι ίδιοι υπεύθυνα όσα προβλήματα τους παρουσιάζει η ατομική και ομαδική ζωή τους, χωρίς να παρασύρονται σαν άβουλη αγέλη από τον πρώτο δυνατό ή δημαγωγό της ημέρας. Ανθρώπους ικανούς να εξασφαλίζουν οι ίδιοι με την προσωπική τους εργασία τους υλικούς όρους της ζωής τους, όσοι χρειάζονται για να κρατιέται η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, να καταφάσκουν ελεύθερα τις δεσμεύσεις που επιβάλλει η ομαλή συμβίωση με τους συνανθρώπους και η προκοπή τους. Ανθρώπους ικανούς να οργανώσουν τη ζωή της λαϊκής ολότητας όπου ανήκουν έτσι, που και τα άτομα και η ολότητα να προκόβουν και να καλυτερεύουν όλο και περισσότερο το επίπεδο της υλικής και πνευματικής τους ζωής. Για την προκοπή της να μην ρίχνουν την ευθύνη σε άλλους ή και στην τύχη, παρά να νιώθουν τον εαυτό τους όχι μόνο συνυπεύθυνο με τους φυσικούς ηγέτες αλλά και ως τον κυρίως υπεύθυνο. Να βάζουν γι’ αυτή κάθε δυνατή προσπάθεια, δίνοντας οι ίδιοι την κατεύθυνση και υπερνικώντας εσωτερικές και εξωτερικές αντίθετες δυνάμεις, και να είναι πρόθυμοι να θυσιάσουν γι’ αυτή όχι μόνο την ησυχία και τη βολή τους παρά στην ανάγκη και τη ζωή τους την ίδια. Ανθρώπους δηλαδή που έχουν υψωθεί από το ζωικό στο ανθρώπινο επίπεδο. Που έχουν δουλέψει μέσα τους όσο γίνεται το ανθρώπινο βάθος και που πραγματικά ελεύθεροι στέκουν μοίρα στην μοίρα τους.
     Ανθρωπισμός δε θα ειπεί ισοπέδωση των ατόμων σε μια πολιτεία. Ο κάθε πολίτης είχε βέβαια δικαίωμα να ζήσει και ν’ αναπτύξει ελεύθερα τον εαυτό του μέσα στα όρια που επιβάλλουν σε όλους οι δημεύσεις για την ομαλή ομαδική συμβίωση ενός λαού και την προκοπή του. Να τον αναπτύξει μάλιστα σύμφωνα με το φυσικό του , γιατί μόνο έτσι μπορεί και τον ψυχικό του κόσμο να δουλέψει βαθύτερα και στην πιο μεγάλη απόδοση να φτάσει. Από την άποψη δηλαδή του δικαιώματος για τη συντήρηση και την ελεύθερη ανάπτυξη της υλικής και πνευματικής των ζωής όλοι είναι ίσοι. Η ισότητα όμως αυτή δεν εξαφανίζει τις φυσικές διαφορές ανάμεσα στα άτομα , διαφορές και ως προς την ψυχοσύσταση και ως προς τις ικανότητες και τη δυναμικότητα του καθενός. Αναγκαία συνέπεια των διάφορων αυτών σε μια πολιτεία καλά οργανωμένη είναι ο καθένας να παίρνει μέσα σ’ αυτή τη θέση που του έχει ορίσει το φυσικό του και όχι η κοινωνική και οικονομική θέση του σπιτιού του, και στις ηγετικές θέσεις σε όλους τους κλάδους της δημόσιας ζωής ν’ ανεβαίνουν εκείνοι που πραγματικά αξίζουν γι’ αυτές . Συνέπεια δηλαδή είναι η σωστή ιεραρχία των προσωπικών αξιών, ιεραρχία που όχι μόνο θ’ αναγνωρίζει ο κάθε πολίτης , παρά θα βοηθά και στο στήσιμό της.
     Όπως τα άτομα διαφέρουν μεταξύ τους, έτσι και οι λαοί.Τις διαφορές αυτές δεν τις αρνείται το ανθρωπιστικό ιδανικό, αρνείται όμως το χωρισμό τω λαών σε λαούς κυρίων και λαούς σκλάβων ή λαούς που πρέπει να εξοντωθούν. Γι’ αυτό όλοι οι λαοί έχουν την ανθρώπινη τους αξία , την αξία του ανθρώπου , και όλοι έχουν το δικαίωμα να ζήσουν ανθρώπινα και ν’ αναπτύξουν τον εαυτό τους ελεύθερα. Αλλά κι εδώ εννοούμε την ελευθερία μέσα στα όρια που ορίζουν όσες δεσμεύσεις επιβάλλει σε όλα ανεξαιρέτως τα κράτη αυτό το ίδιο ανθρωπιστικό ιδανικό . Η ελεύθερη μάλιστα ανάπτυξη τους πλουτίζει ποικιλότροπα και υψώνει τη ζωή γενικά της ανθρωπότητας και τον πολιτισμό της.
Αναρτήθηκε από Τάσος Κάρτας στις 8:25 μ.μ.

Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική


ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΜΟΥ ΕΔΩΣΑΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
«Το χάσμα γέμισε άνθη»,
ένα κείμενο του Χρίστου Τσολάκη για τη δύναμη των λέξεων και την αμφίδρομη σχέση γλώσσας και σκέψης


«ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΣΤΙΓΜΗ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝΕΙ Ο ΛΟΓΟΣ ΕΙΝΑΙ Η ΠΟΙΗΣΗ. ΣΤΟΝ ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΛΟΓΟ ΟΙ ΔΥΝΑΜΙΚΕΣ ΤΙΣ ΛΕΞΕΙΣ ΦΤΑΝΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΙΟ ΨΗΛΗ ΤΟΥΣ ΕΝΤΑΣΗ, ΓΙ’ ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΚΑΤΑΚΤΟΥΝ ΤΟΝ ΠΙΟ ΨΗΛΟ ΔΕΙΚΤΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ»


Με τις λέξεις ο ανθρώπινος εγκέφαλος αιχμαλωτίζει το σύμπαν. Μέσα στις φόρμες των λέξεων γεννιούνται οι σκέψεις. Όπως τα ρεύματα των υδάτων κινούνται στην κοίτη του ποταμού και, αν δεν υπάρχει αυτή, σκορπίζουν και χάνονται, έτσι και οι σκέψεις κινούνται στην κοίτη της γλώσσας και χάνονται όταν χάνεται εκείνη. Από την ώρα που ο άνθρωπος αποκτά τις λέξεις, η κοίτη της σκέψης του γίνεται λεκτική. Η σκέψη χωρίς τη γλώσσα είναι βουβή, αλλά και η γλώσσα χωρίς τη σκέψη γίνεται κραυγή.
   Με τον μικρόκοσμο των λέξεων ελευθερώνεται και φτάνει στο φωναχτό αγέρι της ζωής ο μέγας κόσμος της ανθρώπινης συνείδησης και του ανθρώπινου μόχθου. Οι λέξεις, «αυτός ο κόσμος ο μικρός ο μέγας» του Ελύτη, είναι αυτές που σηματοδοτούν τα όρια του κόσμου. Τα όρια του λόγου μου, είπαν, σηματοδοτούν τα όρια του κόσμου μου. Το παιδί κάνει τη μεγαλύτερη ανακάλυψη της ζωής του, όταν συνειδητοποιεί ότι τα πράγματα έχουν ονόματα.
    Συνείδηση, επομένως, της γλώσσας σημαίνει συνείδηση της σκέψης. Συνείδηση της απεραντοσύνης της γλώσσας σημαίνει συνείδηση της απεραντοσύνης της σκέψης. Γι’ αυτό και οι γλώσσες βρίσκονται στα μπόγια των λαών. Ψηλώνουν με το ψήλωμα και συρρικνώνονται με τη συρρίκνωση των σκέψεων και των πολιτισμών των ανθρώπων. Δεν είναι δυνατόν οι πολιτισμοί και οι σκέψεις να προάγονται και οι γλώσσες να φθίνουν. Αυτό και το αντίστροφό του αποκλείονται. Στην τεχνολογία οι λαοί, στην τεχνολογία και οι γλώσσες. Στην ποίηση οι λαοί, στην ποίηση και οι γλώσσες. Άλλες γλώσσες απαιτούσαν οι αρχαίοι πολιτισμοί – πρώτος και καλύτερος ο αρχαιοελληνικός- και άλλες (συναισθηματικές και τυπικές) απαιτούν οι σύγχρονοι. «Εικόνα σου είμαι κοινωνία και σου μοιάζω» επαναλαμβάνει διαρκώς η γλώσσα στη γλωσσική κοινότητα που τη μιλάει…
  Κορυφαία στιγμή του αγώνα που πραγματώνει ο λόγος είναι η ποίηση. Στον ποιητικό λόγο οι δυναμικές της λέξης φτάνουν στην πιο υψηλή τους ένταση, γι' αυτό και κατακτούν τον υψηλότερο δείκτη ελευθερίας. Την ποιητική λέξη, θα μας πει ο Κακριδής, «τη δυναστεύει ένας ακαταμάχητος πόθος ελευθερίας». Προς την ελευθερία της, όμως, υψώνεται η λέξη μέσα από τη σύγκρουση, μέσα από φυγόκεντρες και κεντρομόλες δυνάμεις, μέσα από τις δυνάμεις που αποζητούν την έκφραση και τις αντίμαχές τους που σηκώνουν τους φραγμούς. Ένας παράδοξος αγώνας στον οποίο τελικά δεν πρέπει να νικήσουν ούτε αυτές οι δυνάμεις ούτε εκείνες. Μια τέτοια νίκη θα ήταν καταστροφική. Είναι ανάγκη να νικήσει ο λόγος. Πρέπει δηλαδή ο λόγος μέσα από τη σύγκρουση των αντινομικών συστατικών που τον συγκροτούν να λαγαρίσει και να υψωθεί κάθετα πάνω και πέρα από τις συμβατικότητες της καθημερινής γλώσσας. Το έπαθλο είναι τότε η διπλή ελευθερία: η δική του ελευθερία, αφού θραύει τους φραγμούς που ο ίδιος θέτει στον εαυτό του, και η ελευθερία του ανθρώπου, αφού απεγκλωβίζεται από τη μόνωσή του και συναντά το συνάνθρωπό του, για να υπάρξουν μαζί μέσα από την επικοινωνία τους και τη δημιουργία τους. Γι' αυτό και η ελευθερία του λόγου οδηγεί στη δημιουργία του λόγου. Αυτό σημαίνει πως ο αγώνας για την απελευθέρωση του λόγου οδηγεί στο λόγο της ελευθερίας που είναι η δημιουργία και η ευτυχία: Το εύδαιμον το ελεύθερον. Γιατί ο λόγος της ελευθερίας είναι ο λόγος που χτίζεται από την αρχή και μαζί χτίζει από την αρχή τον κόσμο. «Κοιτάξτε τα χείλη μου, λέει ο Ελύτης, από αυτά εξαρτάται ο κόσμος». Και ο Σεφέρης: «Στερνός σκοπός του ποιητή, λέει, δεν είναι να περιγράφει τον κόσμο, αλλά να τον δημιουργεί ονομάζοντάς τον». Και ο Emil Benveniste: «Κάθε φορά που ο λόγος ξετυλίγει ένα γεγονός, κάθε φορά ο κόσμος ξαναρχίζει. Καμιά δύναμη δε θα φτάσει ποτέ αυτή του λόγου, που δημιουργεί τόσα πολλά με τόσο λίγο». Ύψιστη στιγμή αυτής της δημιουργίας είναι εξάπαντος ο ποιητικός λόγος. Η γλώσσα, τότε, αφήνει τον πεζό της βηματισμό και πιάνει τον ποιητικό χορό, για να χορέψει την ελευθερία της και την ευτυχία της. Άλλωστε ο χορός, όπως και κάθε τέχνη, είναι απελευθέρωση. Τότε η λέξη γοητεύει, και ας γυρίζει η ίδια και η ίδια. Κι ας μην είναι φανταχτερή και φουντωτή. Δε σταματάς στο τριμμένο της ένδυμα. Είναι η νέα της κίνηση που σε ξαφνιάζει. Ελεύθερη από τους γήινους δεσμούς λυγάει σαν τη χορεύτρια στους ρυθμούς της νέας κάθε φορά χορογραφίας. Την έχει αγγίξει η χάρις της ελευθερίας κι αυτήν όπως τον αγωνιστή.


[Χρίστος Λ. Τσολάκης, «Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική», Θεματικοί Κύκλοι Λυκείου σελ. 14]


ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ (σχολικού βιβλίου): 
1η] Να παρακολουθήσετε τη σκέψη του συγγραφέα και να προσδιορίσετε α] τη σχέση της γλώσσας με τη σκέψη β] τη σχέση της γλώσσας με τον πολιτισμό. Στη συνέχεια να εμπλουτίσετε την επιχειρηματολογία του Αριστοτέλη σχετικά με την κοινωνική φύση του ανθρώπου (βλέπε προηγούμενο κείμενο ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΝ)


ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΑΝΤΗΣΗ: 
α] Η γλώσσα με τη σκέψη είναι τόσο στενά συνυφασμένες, ώστε η μία ν’ αποτελεί απαραίτητα προϋπόθεση για την ύπαρξη της άλλης. Γιατί ο άνθρωπος σκέφτεται με λέξεις και εικόνες και τη σκέψη του την πραγματώνει με τη γλώσσα, που αποτελεί τη μορφή, το ένδυμα της σκέψης του. Η γλώσσα δηλαδή δίνει στη σκέψη τη συνείδηση του εαυτού της. Άρα, η γλώσσα και η σκέψη είναι αδιαίρετες.
β] Η σχέση της γλώσσας με τον πολιτισμό είναι ανάλογη. Όσο πιο υψηλό το επίπεδο του πολιτισμού τόσο πιο πλούσιο και υψηλό το επίπεδο της γλώσσας του, όσο πιο πρωτόγονος ο πολιτισμός τόσο πιο απλοϊκή η γλώσσα. Η ανάπτυξη τεχνολογικού πολιτισμού προϋποθέτει και συνεπάγεται ανάπτυξη της γλώσσας της τεχνολογίας προκειμένου να εκφραστεί γλωσσικά αυτός ο πολιτισμός.


Ο ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ Η ΠΙΟ ΜΕΓΑΛΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΟΤΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΖΩΟΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟΝ (Αριστοτέλους Πολιτικά – διαβάζουμε το σχετικό απόσπασμα στους ΘΕΜΑΤΙΚΟΥΣ ΚΥΚΛΟΥΣ σελ. 12)
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ: η φύση δεν κάνει τίποτα χωρίς λόγο. ΑΡΑ δεν είναι τυχαίο που ο άνθρωπος είναι το μόνο ζώο που είναι εφοδιασμένο με την ικανότητα του λόγου, με την οποία δεν εκφράζει μόνο τη λύπη και την ευχαρίστηση (μπορούν μ’ άλλους κώδικες να το κάνουν και τα άλλα ζώα) αλλά αντιλαμβάνεται δια μέσου του λόγου τι είναι ωφέλιμο και τι βλαβερό, τι είναι δίκαιο και τι άδικο. Μόνο ο άνθρωπος από όλα τα άλλα ζώα αντιλαμβάνεται το καλό και το κακό και όλα τα άλλα παρόμοια πράγματα που κάνουν εφικτή τη συμμετοχή του στην πόλη…
Διευρύνοντας την επιχειρηματολογία του Αριστοτέλη θα λέγαμε ότι ο άνθρωπος γεννιέται εν δυνάμει κοινωνικό ον και αποκτά κοινωνική υπόσταση, επειδή διαθέτει το χάρισμα του λόγου. Με το λόγο κινητοποιεί τη σκέψη του, επικοινωνεί με τα μέλη της κοινωνικής ομάδας, θεσπίζει νόμους και γραπτό δίκαιο, καλλιεργεί τα γράμματα και τις τέχνες και γενικά δημιουργεί αυτό που λέμε πολιτισμό. Συνεπώς ο λόγος νομοτελειακά κατευθύνει τον άνθρωπο προς την κοινωνική οργάνωση.


2η ΕΡΩΤΗΣΗ] Πώς αντιλαμβάνεσθε την άποψη «την ποιητική λέξη τη δυναστεύει ένας ακαταμάχητος πόθος ελευθερίας»; Γιατί τελικά η ποίηση απελευθερώνει τη λέξη;
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΑΝΤΗΣΗ: 
α] Την ποιητική λέξη τη δυναστεύει ένας ακαταμάχητος πόθος ελευθερίας εννοείται από τα δεσμά της κάθε συμβατικότητας. Ο Κακριδής προσωποποιώντας τη ΛΕΞΗ και μεταφέροντας τον πόθο του ανθρώπου για ελευθερία στην ίδια την έννοια της ΛΕΞΗΣ, θέλει με αυτό τον τρόπο να τονίσει την ουσία και τη δύναμη της ποιητικής λέξης. Με τις ποιητικές λέξεις είναι σαν να υπάρχει ένας αδιάκοπος αγώνας να απαγκιστρωθεί ο λόγος του ανθρώπου από τους περιορισμούς και τις αγκυλώσεις στις οποίες η καθημερινή χρήση τον εγκλωβίζει. Αυτός ο πόθος της ελευθερίας λειτουργεί σαν μια καθαρτήρια δύναμη που, αποκαθαίροντας την ποιητική λέξη από κάθε συμβατικότητα, κενότητα ή ρητορεία, την αναβαπτίζει και συχνά της ξαναδίνει την παρθενική της σημασία.
β] ΕΠΟΜΕΝΩΣ η ποίηση είναι αυτή που απελευθερώνει τη λέξη, γιατί προσφέρει στον ποιητή απόλυτη ελευθερία για δημιουργία, για δημιουργική ανάπλαση της πραγματικότητας του κόσμου που μας περιβάλλει. Δηλαδή ο ποιητής με την τέχνη του μπορεί να διευρύνει το νόημα των λέξεων, μπορεί να τις δώσει νέο περιεχόμενο, μπορεί να τις απελευθερώσει από το κυριολεκτικό νόημα της καθημερινότητας, να συνθέσει νέους συνδυασμούς λέξεων και φράσεων.


3η ΕΡΩΤΗΣΗ] Πού οδηγεί ο αγώνας για την ελευθερία του λόγου; Πώς συνδέεται, κατά τη γνώμη σας, ο λόγος της ελευθερίας με την ευτυχία; 
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΑΝΤΗΣΗ: 
α] «ΤΟ ΕΥΔΑΙΜΟΝ ΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ» Η περίφημη φράση από τον ΕΠΙΤΑΦΙΟ με την οποία ο Θουκυδίδης (Περικλής) την προσπάθεια του ανθρώπου να κατακτήσει την ευτυχία την ταυτίζει με τους αγώνες του για την ελευθερία. Σύμφωνα με το κείμενο ο αγώνας για την ελευθερία του λόγου οδηγεί στην ποίηση, αφού οι δυναμικές των λέξεων στον ποιητικό λόγο φτάνουν στο ύψιστο σημείο που τις απελευθερώνει από τις συμβατικότητες. Η γλώσσα που απελευθερώνεται και γίνεται δημιουργία π.χ. ένα ποίημα, είναι πια γλώσσα που πάλλεται από ευτυχία, γιατί έχοντας καταλύσει τα δεσμά της, «το τριμμένο της ένδυμα», «τους γήινους δεσμούς της», δηλαδή τη φθορά ή τα φτιασίδια ή ακόμα και τους καθημερινούς περιορισμούς, χαίρεται την ελευθερία της. 


ΑΣΚΗΣΕΙΣ: α] Περίληψη κειμένου σε 80-100 λέξεις
β] ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: Η συμβολή της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην ευρύτερη πνευματική καλλιέργεια και στη διαφύλαξη της εθνικής μας ταυτότητας
ΘΕΜΑ: Ως φιλόλογος συντάσσετε ένα κείμενο που θα δημοσιευτεί στη σχολική εφημερίδα. Σ’ αυτό εξηγείτε στους μαθητές τη συμβολή της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και των κλασσικών κειμένων στη γλωσσική και ευρύτερη πνευματική καλλιέργεια καθώς και στη διαφύλαξη της εθνικής μας ταυτότητας ιδιαίτερα στην εποχή μας (άρθρο για τη σχολική εφημερίδα – βλέπε υπόδειγμα ανάπτυξης με ΚΛΙΚ εδώ
Αναρτήθηκε από Τάσος Κάρτας στις 7:14 μ.μ.

Γενετική Μηχανική


Τα υπέρ και τα κατά της γενετικής μηχανικής
Η ευγονική παλαιότερα χρησιµοποιούσε βάρβαρα µέσα: στην αρχαία Σπάρτη µια επιτροπή γερόντων αποφάσιζε και οιαποθέτες κατακρήµνιζαν από τον Καιάδα τα δύσµορφα ή µη αρτιµελή βρέφη προκειµένου να είναι βέβαιοι για την ευγονική της οµάδας τους. Τον προηγούµενο αιώνα η αναγκαστική στείρωση χρησιµοποιούνταν για τη «βελτίωση» της ανθρώπινης φυλής και ο Χίτλερ οδήγησε την ευγονική πέρα από τη στείρωση, στη µαζική δολοφονία και τη γενοκτονία. 

Σήµερα, η γενετική επιστήµη και ο τοµέας θεραπείας της υγείας του ανθρώπου έχουν να παρουσιάσουν πολύ σηµαντικά επιτεύγµατα και µας βοηθούν να προλαµβάνουµε µια σειρά εκφυλιστικών νόσων.
 
Τι γίνεται όµως όταν προκύπτει µια εµπορική ευγονική;
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5I1XrRHLkaBepYr4POZ2pX7ofY908MwcBiEb9H6H2SG14ue2yxc7qhr1nvugYp-U16_x2y0ztGQgZpipO-noK3OkscgSJI5cjeEgPElgTKg-aBtQ70RGj3hHWZqY1iusdW2NZ-BCkvyFl/s400/Epimonos+anagnostis.jpg

Όταν η υγεία και η βελτίωσή της έρχονται σε δεύτερη µοίρα και την πρώτη θέση καταλαµβάνουν η κερδοσκοπία, ο ανταγωνισµός και η ιδεολογία της αγοράς στα σύγχρονα καπιταλιστικά συστήµατα;

Όταν παιδιά και γονείς εµπλέκονται στο ατέρµονο κυνήγι της τελειότητας και των προτεινόµενων προτύπων;

Όταν οι γονείς γίνονται «σχεδιαστές» των παιδιών τους και το «κοινωνικό πεπρωµένο» είναι δοσµένο πριν από τη γένεση, χωρίς να αφήνεται στο άτοµο κανένα περιθώριο αυτονοµίας; 
Αυτού του είδους τα ερωτήµατα απασχολούν τον καθηγητή Πολιτικής ∆ιακυβέρνησης στο Πανεπιστήµιο του Χάρβαρντ κ. Μ. Σαντέλ στο έργο του Ενάντια στην τελειότητα. Η ηθική στην εποχή της µηχανικής, όπου µε εύγλωττο και κατανοητό τρόπο δίδει τις απαντήσεις του απευθυνόµενος τόσο στην επιστηµονική κοινότητα όσο και στο ευρύ κοινό. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι οι εξελίξεις στη γενετική κρύβουν και µιαν απειλή: Κάποιοι θα µπορούν να ενισχύουν τα χαρακτηριστικά των παιδιών τους και τα δικά τους επιδιώκοντας να είναι όχι απλώς καλά, αλλά «τα καλύτερα όλων», και µε αυτόν τον τρόπο η πυραµίδα των διακρίσεων θα διατηρείται και θα ενισχύεται. Μέσα από τη νεοφιλελεύθερη ευγονική οι τάξεις που θεωρούν ότι τα προνόµιά τους κινδυνεύουν θα φροντίσουν να εκµεταλλευτούν τα οφέλη της εµβιοµηχανικής και να ενισχυθούν σύµφωνα µε τα ισχύοντα κοινωνικά πρότυπα (και να φθάσουν, ίσως, στην απανθρωποποίηση), ενώ οι µη ενισχυµένοι φτωχοί δεν θα µπορούν. Η ελεύθερη αγορά εισβάλλει, τονίζει ο Σαντέλ, σε θέµατα που σχετίζονται µε τη φυσική και κοινωνική αναπαραγωγή του ατόµου και τα φυσικά χαρακτηριστικά των ανθρώπων εµπορευµατοποιούνται. 

Ο καθηγητής εκφράζει τους φόβους του ότι κινδυνεύουµε να ζήσουµε σε µια κοινωνία όπου
 οι γονείς θα αισθάνονται υποχρεωµένοι να ξοδεύουν περιουσίες προκειµένου να κάνουν τα εντελώς υγιή παιδιά τους τελειότερα. Αυτή η ευγονική που δεν αποβλέπει στη θεραπεία αλλά σε ένα ατέρµονο κυνήγι της τελειότητας αποτελεί ηθικό ζήτηµα, σύµφωνα µε τον συγγραφέα ο οποίος αναρωτιέται αν η προσπάθεια των γονέων να ενισχύσουν τα παιδιά τους µέσω της γενετικής µηχανικής µοιάζει µε την εκπαίδευση και την εξάσκηση (πράγµα ενδεχοµένως καλό) ή µε την ευγονική (πράγµα ενδεχοµένως κακό). 

Σε µια εποχή που οι πολιτικές πρόληψης και οι πρακτικές θετικών διακρίσεων υπέρ των ευπαθών κοινωνικών οµάδων µαραζώνουν και υφίστανται ήδη ταξικές και κοινωνικές ανισότητες στον χώρο της υγείας, οι ανισότητες αυτές επεκτείνονται και στη φυσική αναπαραγωγή. Για τον Σαντέλ η νέα ευγονική αποτελεί τη σύγχρονη ιστορία κοινωνικής στρωµάτωσης στον ύστερο καπιταλι σµό, η οποία και θέτει διλήµµατα για τη δηµοκρατία, την αυτονοµία και την κοινωνική αλληλεγγύη των ανθρώπων. Ο ίδιος µας θυµίζει τις πρακτικές του πρωθυπουργού της Σιγκαπούρης Λι Κουάν Γιου, ο οποίος κατά τη δεκαετία του 1980 ενθάρρυνε τους αποφοίτους πανεπιστηµίων να παντρευτούν και να αποκτήσουν παιδιά, ενώ ταυτόχρονα το κράτος πρόσφερε 4.000
δολάρια σε γυναίκες χαµηλού εισοδήµατος και σε γυναίκες χωρίς απολυτήριο λυκείου ως προκαταβολή για την αγορά διαµερίσµατος, υπό τον όρο ότι θα ήταν διατεθειµένες να στειρωθούν.

Η ιατρική και τα συµφέροντα

Η ιατρική, η οποία κανονικά διέπεται από τον κανόνα της αποκατάστασης και διατήρησης των φυσικών ανθρωπίνων λειτουργιών που συνιστούν την υγεία, σήµερα κινδυνεύει να µπει στην υπηρεσία συµφερόντων και κατοχύρωσης προνοµίων των οµάδων που κυριαρχούν.

 Το θεµελιώδες όµως ερώτηµα το οποίο απασχολεί τον Σαντέλ δεν είναι πώς θα διασφαλιστεί η ισότιµη πρόσβαση στην ενίσχυση, αλλά αν θα πρέπει να επιδιώκεται. «Πρέπει άραγε να αφιερώσουµε τη βιοτεχνολογική επινοητικότητά µας στη θεραπεία της ασθένειας και στην αποκατάσταση της υγείας των πασχόντων ή πρέπει να επιζητούµε τη βελτίωση της τύχης µας µέσα από τον επανασχεδιασµό του σώµατος και του νου µας; Αν η γενετική µηχανική µάς επέτρεπε να αντικαταστήσουµε την τύχη µε την επιλογή, ο χαρισµατικός χαρακτήρας των ανθρωπίνων δυνάµεων και επιτευγµάτων θα υποχωρούσε, και µαζί τους ίσως η ικανότητα να βλέπουµε τους εαυτούς µας να µοιράζονται ένα κοινό πεπρωµένο. Οι πετυχηµένοι θα έτειναν ακόµη περισσότερο απ’ ό,τι τώρα να θεωρούν τους εαυτούς τους αυτοδηµιούργητους και αυτάρκεις, άρα εξ ολοκλήρου υπεύθυνους για την επιτυχία τους, ενώ οι άνθρωποι που βρίσκονται στον πάτο της κοινωνίας δεν θα θεωρούνταν µειονεκτούντες, και εποµένως άξιοι κάποιου βαθµού αποζηµίωσης, αλλά απλώς απροσάρµοστοι, και εποµένως άξιοι ευγονικής επιδιόρθωσης» (σελ. 109).

Ο Σαντέλ πιστεύει ότι θα πρέπει να καλλιεργήσουµε µια πλατύτερη εκτίµηση της ζωής που θα διέπεται από σεβασµό προς αυτή. Η γενετική µηχανική που δηµιουργεί προσχεδιασµένα µωρά είναι η έσχατη έκφραση της ύβρεως και σηµατοδοτεί την έλλειψη δέους προς τη ζωή ως δώρο.

Για βιβλία


Αυτά όμως, τα βιβλία, ακόμα και αν τα προδώσεις, αυτά ποτέ δεν θα σου γυρίσουν την πλάτη: με απόλυτη σιωπή και σεμνότητα θα σε περιμένουν στο ράφι. Θα περιμένουν και δεκάδες χρόνια χωρίς να παραπονεθούν. Μέχρι που κάποια νύχτα, που θα χρειαστείς ξαφνικά ένα από αυτά, ακόμα και στις τρεις το πρωί, ακόμα και αν πρόκειται για βιβλίο που το παράτησες και το έσβησες από μέσα σου πολλά χρόνια. Εκείνο δεν θα σε απογοητεύσει, αλλά θα κατέβει από το ράφι και θα έρθει να σου κάνει συντροφιά οποιαδήποτε δύσκολη στιγμή. Δεν θα κάνει υπολογισμούς ούτε θα αρχίσει να σου βρίσκει δικαιολογίες και θα αναρωτιέται αν το συμφέρει ή αν το αξίζεις ή αν του ταιριάζεις, αλλά θα έρθει αμέσως μόλις του το ζητήσεις. Ποτέ δε θα σε προδώσει."

ΑΜΟΣ ΟΖ, Ιστορία αγάπης και σκότους.

Είπε...

"Είναι ντροπή να λέγονται μορφωμένοι όσοι δεν μελετούν τούς αρχαίους έλληνες συγγραφείς.
"
Ράμπελες

ΣΤΕΛΙΟΣ ΡΑΜΦΟΣ:
«Να στερηθούμε τη νοσταλγία που μας θρέφει»
 
(...) Το κρίσιμο πρόβλημα, κατά τη δική μου αντίληψη, είναι ότι το εγχείρημα που ονομάζουμε «συμπολιτισμό», αυτό που οι ξένοι λένε acculturation (δηλαδή πώς μια κουλτούρα παίρνει τα πιο ενεργά στον ιστορικό χρόνο στοιχεία της και μέσα απ’ αυτά διασταυρώνεται με έναν πιο προηγμένο πολιτισμό), αυτό το συχνό φαινόμενο για τη σύγχρονη οικουμένη εδώ αποτυγχάνει επί μονίμου βάσεως, διότι το επιχειρούμε με δάνεια μέσων και όχι πρόσληψη αρχών. (…)

Δεν είναι βέβαιο ότι ο Έλληνας μπορεί να λειτουργήσει με τον τρόπο που λειτουργεί ο Δανός ή ο Ολλανδός, αλλά η σύνθεση θα αρχίσει από τη στιγμή που θα αρχίσει να μας απασχολεί η λογική των πραγμάτων και όχι ένα πάρε-δώσε μ’ αυτά χωρίς καμιά εσωτερική προέκταση. Αυτό θα μας επιτρέψει να βγούμε από μια ατροφική ατομικότητα, η οποία είναι το μεγάλο ανθρωπολογικό μας πρόβλημα. Ζούμε σε εποχές και κοινωνίες που απαιτούν πρωτοβουλίες και ενέργειες, ενώ εμείς διαπλάθουμε έναν αδύναμο άνθρωπο. Εάν όμως αυτός βρεθεί σε θεσμικά πλαίσια ανεπτυγμένων κοινωνιών, ελευθερώνει τον μπλοκαρισμένο δυναμισμό του. (...)
 
(Προδημοσίευση από συνέντευξη στη ΝΕΑ ΕΥΘΥΝΗ, τχ. 14, Νοε.-Δεκ. 2012)



ΟΝΕΙΡΕΜΕΝΟΙ ΣΤΙΧΟΙ ΠΟΥ ΑΓΓΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΜΟΥ...
"Η δύναμή σου πέλαγος, η θέλησή μου βράχος"

"Δὲν εἶν' πνοὴ στὸν οὐρανό, στὴ θάλασσα, φυσώντας οὔτε ὅσο κάνει στὸν ἀνθὸ ἡ μέλισσα περνώντας"

"Έστησ' ο έρωτας χορό με τον ξανθό Απρίλη"

"Η μνήμη, η μνήμη, η μνήμη"

"Δεν το ξερα να' ναι η ζωή μέγα καλό και πρώτο"

"Σὰν πρῶτα ἐγὼ τὴν ἀγαπῶ καὶ θὰ κριθῶ μ' αὐτήνη»."

"...ήδη θα το κατάλαβες οι Ιθάκες τι σημαίνουν."

"Τρέμει η ψυχή και ξαστοχά γλυκά τον εαυτό της"

"Ναρκης του αλγους δοκιμες εν Φαντασια και Λογω"

"κι ἐφώναζα: «ὢ θεϊκιὰ κι ὅλη αἵματα Πατρίδα"

"Ἀπ' τὰ κόκαλα βγαλμένη τῶν Ἑλλήνων τὰ ἱερά,καὶ σὰν πρῶτα ἀνδρειωμένη,χαῖρε, ὢ χαῖρε, Ἐλευθεριά!"

"όπου και αν βρεθώ η Ελλάδα με πληγώνει"

"Πρέπει έστω και με σπασμένα φτερά να πετάω"

"...ποιος τελευταίος θα γελάσει;"

"μόλις εἶν' ἔτσι δυνατὸς ὁ Ἔρωτας καὶ ὁ Χάρος. "

"...καθένας μονάχος πορεύεται στον έρωτα,
μονάχος στη δόξα και στο θάνατο"

"Εἶναι πλασμένο ἀπὸ ψυχῆ καὶ ἀπὸ φωνὴ Ἑλληνίδα! "

"Εἶναι πολλὰ τοῦ αἰῶνος μας τὰ χρέη"

"Βγάζει η θάλασσα κρυφή φωνή —φωνή που μπαίνει μες στην καρδιά μας και την συγκινεί και την ευφραίνει."

"Εις σε προστρέχω, Τέχνη της Ποιήσεως"

"κι’ ἀγκαλιασμένοι ἔτσι μιὰ γιὰ πάντα θὰ χαθοῦμε"

"θὰ τοὺς μιλήσω ἑλληνικά, ἐπειδὴ δὲν ξέρουνε γλῶσσες. Μιλᾶνε μεταξὺ τους μὲ μουσική."

"δεν εχω εγκαρτερησι καμια"

"Τὸ πρόσωπό σου, τῆς Ἑλλάδας πρόσωπο, Ποιητή."

"Ενθουσιώδους παρακμής χειροκροτήματα"

"Μόνο γιατί τα μάτια σου με κύτταξαν
με την ψυχή στο βλέμμα"

"Μονάχα γιατί τόσο ωραία μ' αγάπησες"

" εθνικό ό,τι είναι αληθινό "
"τα μυστικά της θάλασσας ξεχνιούνται στ' ακρογιάλια κι η σκοτεινάγρα του βυθού ξεχνιέται στον αφρό"

"Πίσω από απλά πράγματα κρύβομαι, για να με βρείτε,
αν δε με βρείτε, θα βρείτε τα πράγματα,
θ' αγγίξετε εκείνα που άγγιξε το χέρι μου,
θα σμίξουν τα χνάρια των χεριών μας"
Picture Win


Ο ρόλος της γλώσσας στην αποτελεσματική ανθρώπινη επικοινωνία (άρθρο του Γ, Μπαμπινιώτη)
ΕΥ ΖΗΝ και ΓΛΩΣΣΑ 

(υπότιτλοι)
Τα όρια του κόσμου μας ορίζονται από τα όρια της γλώσσας μας (WITTGENSTEIN)
Το ευ ζην πρέπει ν’ αποτελεί κύρια επιδίωξη του ανθρώπου. Ποιότητα ζωής όμως δεν νοείται χωρίς ποιότητα γλώσσας

Οι δυσχέρειες για μια πιο ουσιαστική συνάντηση ανθρώπων, δηλαδή για κατανόηση των προβλημάτων, των θέσεων και των προθέσεων του άλλου, ήταν και είναι, σε σημαντικό βαθμό, αποτέλεσμα κακής ή παρανοημένης επικοινωνίας, πενιχρής, λειψής και παραποιημένης γλώσσας

     Τα τελευταία χρόνια έχει ανασυρθεί στην επιφάνεια και επαναπροβληθεί ευρύτερα μια ελληνική αρχή, που οι απάνθρωπες συνθήκες των δύο παγκοσμίων πολέμων και οι αγώνες των λαών για εξασφάλιση μιας στοιχειώδους κοινωνικής ισότητας είχαν επί αιώνες παραμερίσει. Εννοώ την αρχή πως δεν είναι η ζωή καθεαυτή το ΖΗΝ, αλλά μιας προηγμένης στάθμης ζωή, το ΕΥ ΖΗΝ, που πρέπει ν' αποτελεί κύρια επιδίωξη του ανθρώπου. Με άλλα λόγια, αυτό που σήμερα ονομάζεται με διαφορετικό περιεχόμενο, φιλοσοφία και συνθήκες -«ποιότητα ζωής». Έτσι μέσα κι από έναν όρο, όπου σκόπιμα υποτάσσεται η ποσοτική αντιμετώπιση της ζωής σε μια ποιοτική βίωσή της, όλο και περισσότερο προβάλλεται και υιοθετείται στις σύγχρονες κοινωνίες η διεκδίκηση μιας καλύτερης ζωής.

     Η διαπίστωση αυτή οδηγεί κατ' ανάγκη σ' ένα αίτημα άλλης φαινομενικά τάξης, στο αίτημα της γλώσσας. Γιατί ποιότητα ζωής δε νοείται έξω από μια σωστά οργανωμένη κοινωνία, η οποία με τη σειρά της δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς βαθύτερη και ουσιαστική επικοινωνία, χωρίς ποιότητα γλώσσας.

     Η άκρη του συλλογιστικού νήματος είναι φανερή.Δεν μπορούμε να μιλάμε για γνήσια, σωστή και αποτελεσματική επικοινωνία, όταν δεν επιδιώκουμε συγχρόνως να έχουμε κι ένα γλωσσικό όργανο ικανό να την υπηρετήσει. Κι αν στην επικοινωνία εντάξουμε κάθε άξια λόγου δραστηριότητα του ανθρώπου - την εκπαίδευση λ.χ. ως διαδικασία μόρφωσης του ατόμου μέσα από μια διαλεκτική και κατ' ανάγκη γλωσσική επικοινωνία, τη διοίκηση ως συνάντηση κράτους και πολίτη δια της ανταλλαγής πάλι γλωσσικών πληροφοριών (μηνυμάτων) ή την πολιτική ως διάλογο με τον πολίτη για την αντιμετώπιση των κοινών προβλημάτων κ.ο.κ.- τότε γίνεται καλύτερα αντιληπτό πως ο σύγχρονος ιδίως άνθρωπος κάνει αισθητή την παρουσία του κυρίως μέσα από τη γλωσσική του πράξη, προφορική και γραπτή.

     Ποιότητα γλώσσας υπάρχει εκεί όπου ο άνθρωπος αισθάνεται- με πολλή και έντονη ατομική προσπάθεια, είναι αλήθεια -πως η γλώσσα αβίαστα, χωρίς φραγμούς, αναστολές και «γλωσσικές ενοχές», απελευθερώνει και κοινωνεί στους άλλους τα διανοήματα και τα συναισθήματά του.

      Ποιότητα γλώσσας υπάρχει όταν κάθε μέλος μιας γλωσσικής κοινότητας μπορεί να εκφραστεί για οποιοδήποτε θέμα και υπό οποιοσδήποτε συνθήκες ομιλίας αποτελεσματικά, με αίσθηση επικοινωνιακής πληρότητας, γόνιμης συνάντησης με τον άλλο, και όχι με την αίσθηση του γλωσσικού κενού, χασμάτων και απώλειας της επαφής με τον άλλο. Δεν υπάρχει χειρότερο συναίσθημα από τη γλωσσική ανασφάλεια, την καταπίεση, την υποχρέωση να προσαρμόζεις την επικοινωνία σου σε ισοπεδωτικούς, εξομοιωτικούς κανόνες γλωσσικής συμπεριφοράς. (.....)

     Αν ισχύει το αξίωμα του φιλοσόφου της γλώσσας, του WITTGENSTEIN, πως τα όρια του κόσμου μας ορίζονται από τα όρια της γλώσσας μας, πως ο κόσμος δηλαδή υπάρχει τόσο, όσο μπορεί ο καθένας μας γλωσσικά να τον εκφράσει, τότε θα πρέπει να ισχύει και πως καλύτερη ποιότητα γλώσσας σημαίνει και καλύτερη έκφραση και βίωση του κόσμου μας. Θα πρόσθετα: καλύτερη ποιότητα γλώσσας σημαίνει πιο ειλικρινή και ουσιαστική συνάντηση ανθρώπου με άνθρωπο.

     Πιστεύω πως οι δυσχέρειες για μια πιο ουσιαστική συνάντηση ανθρώπων, δηλαδή για κατανόηση των προβλημάτων, των θέσεων και των προθέσεων του άλλου, που οδηγούν τελικά στην έλλειψη εμπιστοσύνης, στην καχυποψία και στην παρεξήγηση, ήταν και είναι, σε σημαντικό βαθμό, αποτέλεσμα κακής ή παρανοημένης επικοινωνίας, πενιχρής, λειψής και παραποιημένης γλώσσας. Ήταν και είναι προϊόν χαμηλής ποιότητας γλωσσικής επικοινωνίας.
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhAYU3WXZ7ymhk27-oebKyL5MOSIbxmSiXnSJFHAXrCfHPgG6Ilu1fMT8yyeHa7-1-uB3_OSvQg-2T0h4T9WLLpeo4-gAf150rDmw1xKRh1r5IJ-S3EdMWMcBzs__IJErm9GZ_o3-0JK-af/s400/Passion+by+MichelleRamey.jpg

Θέματα (σύμφωνα με τα κριτήρια εξέτασης των πανελλαδικών εξετάσεων)

Α. ΠΕΡΙΛΗΨΗ Να γράψετε στο τετράδιο σας την περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε (100-120 λέξεις – Μονάδες 25)

Β1. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΙΔΕΑΣ ΣΕ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟ: Να αναπτύξετε σε μια παράγραφο 80 έως 100 λέξεων το περιεχόμενο του παρακάτω αποσπάσματος: «τα όρια του κόσμου μας ορίζονται από τα όρια της γλώσσας μας» (Μονάδες 12)

Β2. ΠΕΙΘΩ – ΔΟΚΙΜΙΟ - ΑΡΘΡΟ: α] Να εντοπίσετε δυο διαφορετικούς τρόπους πειθούς και να τους αξιολογήστε (Μονάδες 6) β] Με στοιχεία από την οργάνωση, τη γλώσσα και το περιεχόμενο, να εντάξετε το κείμενο στο γραμματειακό του είδος (δοκίμιο, άρθρο, επιφυλλίδα) (Μονάδες 9)

Β3. ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ:  Να βρείτε τέσσερα παραδείγματα μεταφορικής χρήσης του λόγου μέσα από το κείμενο που σας δόθηκε και να χρησιμοποιήσετε σε δικές σας προτάσεις τις ίδιες λέξεις με την κυριολεκτική τους σημασία   (Μονάδες 8)

Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ (δεν υπάρχει πρόταση): (Μονάδες 40)
Αναρτήθηκε από Τάσος Κάρτας στις 7:22 π.μ.
Αντιδράσεις: